Biểu tượng Trâu trong văn hóa, tín ngưỡng dân gian

Trâu trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam

Đã có một thời hình ảnh con trâu trở thành biểu tượng ngự trị trên nhiều lĩnh vực văn thơ, hội họa, tín ngưỡng của người Việt. Cùng với cây lúa, trâu gắn liền với nền văn minh lúa nước Việt Nam và cả Đông Nam Á. Chiếc sừng trâu gợi lên hình ảnh trăng lưỡi liềm, biểu tượng của nước trong tín ngưỡng nông nghiệp. Thời khắc giao thừa, người ta nhìn dáng trâu nằm hay trâu đứng, ngoảnh đầu ra cửa hay vào trong để biết năm đó làm ăn có thuận lợi hay không.
Trâu vàng trong truyền thuyết dân gian được tôn sùng là một con “vật thiêng” có khả năng trừ ma quái, bảo vệ dân lành. Sách Lĩnh Nam chích quái cũng có nhắc đến lai lịch của Trâu Vàng qua truyện Hồ Tinh gắn với sự tích Lạc Long Quân diệt cáo chín đuôi, kết thúc là “lập miếu Kim Ngưu để trấn áp yêu quái”.

Có thể nói, tín ngưỡng thờ Trâu vàng phản ánh nguyện vọng về một cuộc sống yên ổn của người xưa. Xã Quảng An, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội có ngôi đền thờ Trâu Vàng tên là “Đền Kim Ngưu” thể hiện rõ tín ngưỡng ấy. Truyền thuyết kể lại, tên xưa của hồ Tây là hồ Trâu Vàng do vết chân Trâu Vàng tạo thành hồ.

Nhà nước phong kiến thời Lý – Trần (thế kỷ XI-XIV) rất quan tâm tới việc bảo vệ nguồn sức kéo qua các chính sách như“trọng ruộng, khuyến khích chăm lo phát triển kinh tế nông nghiệp”. Năm 1123, vua Lý Nhân Tông xuống chiếu nhắc nhở: “Trâu là con vật quan trọng cho việc cày cấy, lợi cho người. Từ nay cấm không được giết trâu ăn thịt. Ai làm trái thì trị tội theo pháp luật”. Các Luật Hình (thời Lý), Hình luật (thời Trần) đều có những điều khoản cụ thể quy định hình phạt về tội ăn trộm và giết hại trâu, bò.

Trâu là biểu tượng phong thủy mạnh mẽ

Trong phong thủy, biểu tượng con trâu được sử dụng khá phổ biến dưới nhiều hình thức khác nhau như hội họa, điêu khắc…với ý nghĩa may mắn, tài lộc.

Trâu bằng bột đá mạ vàng non mang kim khí rất tốt cho tài lộc đối với các công việc kinh doanh, bất động sản hoặc đầu tư dài hạn. Ngoài ra, người ta dùng trâu phong thủy để tiết chế, trấn yểm các hung tinh như Nhị Hắc, Ngũ Hoàng, biến hung thành cát.

Việc bài trí một chú trâu bằng vàng, toàn thân linh vật có ánh sáng màu kim sẽ giúp sự nghiệp tiến nhanh chóng và tài lộc dồi dào. Trâu chế tác bằng ngọc phỉ thúy từ xưa rất được vua quan phong kiến sử dụng, vừa có tác dụng phong thủy vừa khẳng định sự giàu sang, quyền quý.

Hình tượng trâu trong nền văn hóa phương Đông

Theo cách phân chia thời gian (năm, tháng) chịu ảnh hưởng văn hóa Trung hoa thời xưa, con Trâu cũng là một biểu tượng cho một năm ở Châu Á. Về tính âm dương, 12 con vật được chia xếp thành hai cực âm và dương đứng đan xen nhau, trong đó con trâu (Sửu) thuộc cực âm.

Trong 28 ngôi sao chính gọi là nhị thập bát tú do người phương Đông tìm ra, Sao Ngưu thuộc chòm sao Huyền Vũ nằm ở phương Bắc, ứng với hành thuỷ, thuộc về mùa Đông. Đây là một trong những ngôi sao sáng, tượng trưng cho trí tuệ Việt.

Ngoài ra, hình ảnh trâu thường xuất hiện trong những câu chuyện thuyết pháp nhà Phật để nói về triết lý, văn hóa, đạo lý sống. Bộ tranh chăn trâu gồm 10 bức nổi tiếng trong thiền tông gọi là “Thập mục ngưu đồ” mô tả thứ tự quá trình diễn biến trong tâm thức của người vận dụng sự hành thiền trong cuộc sống cho thấy rõ điều này.

Đối với người Trung Quốc, trâu là thánh vật nên thường dùng làm vật tế lễ, là biểu tượng cho cầu nối giữa trời và đất, người và tiên để cho thần tiên ban phước lành cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhân gian an bình.

Thiết bị trang trại Nuôi bò.vn

Địa chỉ kho: số 23, đường Tân Xuân 6, xã Tân Xuân, huyện Hóc Môn, TP.HCM

Hotline: 090.6732.376

Gmail: nuoibo.vn@gmail.com

Website: http://nuoibo.vn

Fanpage: https://www.facebook.com/nuoibo.vn